Türkiye ve Dünyada Biyomalzemeler

Biyomalzemeler insan vücudundaki doku hasarlarının ve kayıplarının neden olduğu işlev kaybını düzeltmek üzere kullanılan malzemelere verilen addır. Bunlara günlük hayatımızda sıklıkla rastlarız. Kontakt lensler, kalça implantları, yapay kalp damarları, polimerik deri örtüsü, yapay kornea bunlara birer örnektir. Bu malzemelere son 10 yılda doku mühendisliği ürünleri de katılmıştır. Bunların klasik biyomalzemelerden farkları, içlerine canlı hücrelerin katılması ve vücuda yerleştirildikten belli bir süre sonra hastanın kendi dokusuyla bütünleşerek hasarlı bölgeyi iyileştirmesidir.
Türkiye'de sağlık sektörünün kullandığı malzeme ve cihazların ancak %15'i ülkemizde üretilmekte, gerisi başta Amerika, Almanya ve son yıllarda Çin olmak üzere çeşitli ülkelerden ithal edilmektedir. Türkiye'deki durumun incelendiği TOBB raporuna göre ülkemizde bu alanda yetişmiş insan gücü ve bunu sağlayacak eğitim kurumları bulunmaktadır. Ancak Üniversite-Sağlık sektörü ilişkisinin ve halkın Türk ürünlerine güveninin zayıf oluşu, devletin Türk ürünlerini özendirici önlemler almaması gibi nedenlerden dolayı bu yüksek ithalat-düşük ihracat durumu ortaya çıkmaktadır.
ODTÜ bu konuda eğitim ve araştırmada öncü bir kurum olarak 1980'lerin başından beri öğrenci yetiştirmiş, dersler, tezler, konferans dizileri, çalıştaylar ve benzeri etkinliklerle akademik ortamda bilgi aktarımı yapmıştır. Yüksek düzeyde yürütülen araştırmalardan elde edilen bilgilerin ürüne dönüştürülmesi mümkün olmakla birlikte, yasal ve mali alt yapının uygun olmayışı ve endüstriyel teknoloji ve bilgi birikimi yetersizliği nedeniyle bu sağlanamamış ve bir kaç bireysel örnek dışında bu konuda fazla sayıda ürün çıkamamıştır.

Kuruluş

Orta Doğu Teknik Üniversitesinde 2010 yılı proje başvuruları sonucunda DPT destekli “Biyomalzeme ve Doku Mühendisliği Mükemmeliyet Merkezi” ve ODTÜ Senatosu ve YÖK onayıyla aynı adı taşıyan bir Araştırma ve Uygulama Merkezi de kurulmuştur. Kısaca ‘BIOMATEN’ olarak isimlendirilen Merkezler birbirini tamamlayıcı işlevleri üstlenmek üzere planlanmışlardır. Araştırma ve Uygulama Merkezi paydaşları olarak ODTÜ bölümlerinden Biyolojik Bilimler, Kimya, Makina, Metalürji ve Malzeme, Mühendislik Bilimleri ve Biyoteknoloji Bölümlerinden öğretim üyeleri ve buna danışmanlık veren GATA, OSTİM Medikal Kümelenme, Sağlık Endüstrisi İşverenler Sendikası vardır. DPT destekli Mükemmeliyet Merkezi daha geniş bir araştırıcı tabanına sahip olup ODTÜ’lü üyelere ek olarak Hacettepe, Yeditepe, Yakın Doğu, İstanbul Teknik, Çukurova ve Acıbadem Üniversitelerinden araştırıcıları da bünyesinde barındırmaktadır. Uluslararası tanınırlığa sahip üniversitelerden Harvard, MIT, Drexel ve Tufts (ABD), Johannes Gutenberg (Almanya), Montpellier (Fransa) ve Londra Üniversitesinden (İngiltere) öğretim üyeleri de çabalarmıza danışman olarak destek verme  rolünü üstlenmişlerdir. Ayrıca, 2008 yılında kurulmuş olan Biyomalzeme ve Doku Mühendisliği Derneği de ODTÜ’de kurulan Merkezlere destek veren sivil toplum örgütleri arasında yer almaktadır. 

Hedeflerimiz

BIOMATEN Merkezinin hedefleri arasında ulusal ve uluslararası bir referans ve danışma noktası olmak, devletin karar ve destek mekanizmasında yer alan kurumlara, medikal sektör çalışanlarına, Üniversitelerdeki öğrenci ve araştırıcılara bilgi aktarım mekanizmaları kurmak, yüksek katma değerli ürünlerin üretilmesinde medikal sektörü desteklemek ve yol gösterici olmak, medikal ürünler için karakterizasyon ve sertifikasyon için gerekli işlemleri üstlenmek bulunmaktadır. Önümüzdeki üç yıl içinde ilk ürünlerinin klinik testlere girdiğini ve sonra da piyasaya çıktığını görmeyi hedefleyen BIOMATEN Merkezimiz, medikal malzemeler alanında ülkemizde bulunan yüksek potansiyelin doğru kanalı bulmasında önemli bir rol oynayacaktır.